ขอแชร์บทความดีจาก mykingthailand.com เฉลิมพระเกียรติให้กับพ่อหลวงของป่วงชน
พระอัจฉริยภาพด้านธรรมชาติของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่ เป็นแนวพระราชดำริยึดการบริหารจัดการที่ไม่แยกส่วน พระองค์ทรงมอง ทำให้ดูอย่างเป็นองค์รวม แสดงให้เห็นถึงความเชื่อมโยงสัมพันธ์กันทั้งดิน น้ำ ป่า มีส่วนสำคัญต่อปัญหาปาก ท้องของราษฎร ที่สำคัญที่สุดคือ แนวพระราชดำริเกิดจากการทรงงานหนัก เสด็จไปทุกที่ ที่มีปัญหา ภายใต้หลักการเรียบง่าย ประหยัดและเป็นธรรมชาติอย่างที่สุด ซึ่งจะขอยกตัวอย่างเป็นกรณีให้เห็น
ทรัพยากรดิน
ในการปรับปรุงดินนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระราชทานพระราชดำรัสเกี่ยวกับเรื่องนี้ไว้มากมาย
เช่น “ การปรับปรุงพัฒนาที่ดิน ที่สำคัญคือต้องอนุรักษ์ผิวดิน ซึ่งมีความสมบูรณ์ไว้ให้ได้ ไม่ลอกหน้าดินทิ้งไป ต้องสงวนไม้ยืนต้นที่ยังเหลืออยู่ เพื่อรักษาความชุ่มชื้นของแผ่นดินไว้”
หรือ
“ ดินที่เป็นลูกรังนั้นมีอาหารสำหรับพืชพอสมควร เป็นเพียงแต่ไม่มีจุลินทรีย์ เราต้องช่วยกันทำให้ดินมีจุลินทรีย์ โดยการอย่าปลอกเปลือกเปลือยดิน ให้ห่มดิน”
หรือ
“….ดินนั้นพัฒนาขึ้นมาได้โดยไม่ยากนัก ดินจะเค็ม จะเปรี้ยว จะจืดอะไรก็ตาม สามารถที่จะทำให้ดินดีขึ้นภายในไม่กี่ปี โดยใช้เทคนิคแบบโบราณ ไม่ใช้สมัยใหม่ แบบโบราณๆคือ ใช้ปุ๋ยหมัก หรือใช้ตะกอนที่ลงมาตามลำห้วย....”
หรือ การแก้ปัญหากรณีดินที่ถูกชะล้าง ทรงให้ใช้หญ้าแฝกที่ขึ้นตามธรรมชาติโดยทั่วไป ซึ่งพระองค์ทรงเรียกว่า กำแพงที่มีชีวิต
ทรัพยากรน้ำ
ในการบริหารจัดการน้ำ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมองปัญหาในองค์รวม
เริ่มต้น จากฟากฟ้า เมื่อเกิดภัยแล้ง ทรงพระราชทานโครงการฝนหลวง
บนภูเขา ทรงสร้างเขื่อนเก็บน้ำไว้ใช้ตลอดปี สร้างฝายต่างๆเพื่อชะลอน้ำและช่วยฟื้นฟูป่า
ในที่ราบลุ่ม ทรงคิดเกษตรทฤษฎีใหม่ โดยการส่งเสริมให้เกษตรกรขุดบ่อน้ำเพื่อการเกษตร กรณีมีน้ำส่วนเกินทรงให้มีทฤษฎีแก้มลิง เพื่อบรรเทาปัญหาน้ำท่วม
ทรัพยากรป่าไม้
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงสนพระทัยและทรงเป็นห่วงสภาพป่าไม้ในประเทศไทย ที่นับวันจะทรุดโทรมและลดน้อยลงทุกปี จึงได้พระราชทานพระราชดำรัสว่า
“ ถ้าไม่มีการอนุรักษ์ หรือสร้างป่าขึ้นมาทดแทนแล้ว ในไม่ช้าก็จะไม่มีป่าไม้ที่ให้ประโยชน์แก่เราอย่างแน่นอน ”
ทรงเริ่มต้นจากการปลูกป่าในใจ ดังพระราชดำรัสที่ได้พระราชทานแก่เจ้าหน้าที่ป่าไม้ตอนหนึ่งว่า
“ เจ้าหน้าที่ป่าไม้ควรจะปลูกต้นไม้ลงในใจคนเสียก่อน แล้วคนเหล่านั้น ก็จะพากันปลูกต้นไม้ลงบนแผ่นดิน และรักษาต้นไม้ด้วยตนเอง”
ทรงแนะนำการปลูกป่าในเชิงผสมผสานทั้งด้านเกษตร วนศาสตร์และเศรษฐกิจสังคม ได้แก่ การปลูกป่า ๓ อย่าง ประโยชน์ ๔ อย่าง ดังพระราชดำรัสตอนหนึ่งว่า
“… การปลูกป่า ๓ อย่าง แต่ให้ประโยชน์ ๔ อย่าง ซึ่งได้ไม้ผล ไม้สร้างบ้าน และไม้ฟืนนั้น สามารถให้ประโยชน์ได้ถึง ๔ อย่าง คือ นอกจากประโยชน์ในตัวเองตามชื่อแล้ว ยังสามารถให้ประโยชน์อันที่๔ ซึ่งเป็นข้อสำคัญ คือ สามารถช่วยอนุรักษ์ดิน และต้นน้ำลำธารด้วย...”
ทรงมีพระราชดำรัส “ ป่าเปียกกันไฟ ” เพื่อป้องกันไฟไหม้ป่า เช่น การทำฝายชะลอความชุ่มชื้น หรือการปลูกต้นกล้วยเป็นแนวกันไฟ เป็นต้น
“ ...การปลูกป่าโดย ไม่ต้องปลูก” ทรงมีพระราชดำรัสว่า
“ ให้ช่วยดูแลรักษาป่า อย่าไปรังแกป่า ถ้าปล่อยทิ้งไม่ให้ใครรบกวนระยะเวลา ๓๐ – ๔๐ ปี ป่าแห่งนี้จะฟื้นคืนสภาพ...”
การปลูกป่าชายเลน ทรงตระหนักถึงความสำคัญของป่าชายเลนดังมีรับสั่งว่า
“… ป่าชายเลนมีประโยชน์ต่อระบบนิเวศของพื้นที่ชายฝั่งทะเลและอ่าวไทย แต่ปัจจุบันป่าชายเลนของประเทศไทยเรากำลังถูกบุกรุก และถูกทำลายลงไปโดยผู้แสวงหาผลประโยชน์ส่วนตน จึงควรหาทางป้องกันอนุรักษ์เอาไว้.... ”
นี่คือพระอัจฉริยภาพด้านธรรมชาติของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวซึ่งเริ่มต้น
“ ภูผา สู่ มหานที ” คือจากต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ ซึ่งมีความสำคัญต่อชีวิตของพวกเราชาวไทยทุกคน ทั้งในปัจจุบันและอนาคต และทุกวันนี้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็ยังคงรักษาสัจจวาจาที่ได้ทรงประกาศเมื่อครั้งขึ้นครองราชย์เป็นพระเจ้าแผ่นดินว่า
“ เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม ”
