ภาพความทรงจำ ย้อนอดีตอันยาวไกลกว่า 30 ปี เมื่อปี พ.ศ.2506 – 2507 สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีได้ทรงรู้จักตำรวจตระเวนชายแดนในระหว่างที่พระองค์เสด็จประทับ ณ พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ ร่วมกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ และตำรวจตระเวนชายแดนกองกำกับการตำรวจตระเวนชายเขต 5 อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ ได้จัดกำลังถวายกำลังอารักขา
ในวันหนึ่งได้ทรงสอบถามว่า ตำรวจอะไรแต่งกายชุดเขียวๆ คล้ายทหาร จึงได้ทรงทราบว่าเป็นตำรวจตระเวนชายแดน(ตชด.) พระองค์ก็ได้ทรงถามนายตำรวจชายแดนคนหนึ่งว่า ตำรวจหน่วยนี้ทำหน้าที่อะไร อยู่ที่ไหน อยากจะไปเยี่ยมตำรวจตระเวนชายแดน ที่ปฏิบัติหน้าที่อยู่ตามป่าตามเขาสักแห่งหนึ่ง ทางกองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนเขต 5 จึงได้นำเสด็จไปเยี่ยมหมวดตำรวจตระเวนชายแดนที่อยู่ในท้องที่ อ.ฝาง มว.521 (ซึ่ง ร.ต.ต.สล้าง บุนนาค ยศในขณะนั้นเป็นผู้บังคับหมวด) ที่อยู่ บ.หัวนา ต.ม่อนปิ่น อ.ฝาง จ.เชียงใหม่
ตั้งแต่นั้นมาพระองค์ก็ทรงทราบและเข้าพระทัยดีว่า ตชด.ทำอะไร? ลำบากอย่างไร? ในปีต่อ ๆ มา สมเด็จพระบรมราชชนนีเสด็จ ฯ เยี่ยมหมวดตำรวจตระเวนชายแดน และหมู่บ้านในถิ่นทุรกันดารหลายแห่ง ด้วยพระเมตตาและห่วงใยต่อประชาชนที่ห่างไกลคมนาคม ขาดแพทย์รักษายามเจ็บไข้จึงทรงอนุเคราะห์และมอบหมายให้ตำรวจตระเวนชายแดนรับผิดชอบในการรักษาพยาบาลแก่ประชาชนชาวไทยคมนาคมหากผู้ป่วยมีการอาการเกินขีดความสามารถที่จะรักษาพยาบาลในท้องถิ่นได้ก็ทรงให้มารักษา ณ โรงพยาบาลโดยอยู่ในพระอุปถัมภ์ของพระองค์ท่าน เมื่อปี พ.ศ. 2512 ระหว่างที่พระองค์ท่านประทับแรมที่พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ทรงมีพระราชดำริจัดหน่วยแพทย์เคลื่อนที่กับผู้ว่าราชการจังหวัด และคุณหญิงพูลสมัย ชัยนาม ซึ่งทั้งสองท่านได้นำมาปรึกษากับคณะแพทย์ พยาบาล เหล่ากาชาดจังหวัดเชียงใหม่ และตำรวจตระเวนชายแดน ซึ่งทุกฝ่ายเต็มใจอาสาสมัครจะปฏิบัติงานโดยพร้อมเพรียงกันและนำความขึ้นกราบบังคมทูล พระองค์ทรงโปรดเกล้าฯให้อาสาสมัครเข้าเฝ้าฯ ณ พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์จังหวัดเชียงใหม่ มีการประชุมเมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2512 เพื่อจัดตั้งหน่วยแพทย์อาสาสมัครโดยพระองคเป็นองค์ประธาน