กัญชาถูกกฎหมายในโคโลราโด
9 กุมภาพันธ์ 2014
วรากรณ์ สามโกเศศ
มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์
เมื่อวันปีใหม่ที่ผ่านมา รัฐโคโลราโดสร้างประวัติศาสตร์โลกด้วยการเป็นแห่งแรกของโลกที่ประชาชนสามารถเสพกัญชา ไม่ว่าสูบหรือกิน จากการซื้อหรือปลูกเองได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย
เกิดอะไรขึ้นในรัฐนี้ และกัญชากำลังจะกลายเป็นสิ่งถูกกฎหมายในโลกไปแล้วหรืออย่างไร
คนไทยนั้นเสพกัญชามายาวนานนับร้อยปีโดยไม่ผิดกฎหมาย นอกจากการสูบเพื่อการหย่อนใจแล้วยังนำใบกัญชามาปรุงอาหารเพื่อช่วยให้การรับรู้รสชาติอาหารดีขึ้น อย่างไรก็ดี ในโลกสมัยใหม่กัญชาเป็นสิ่งผิดกฎหมาย ไม่ว่าจะเสพ ขาย ซื้อ ปลูก หรือครอบครอง
ในสหรัฐอเมริกาก็เป็นอย่างนี้เช่นกัน ในทศวรรษ 1970 ทางการแข็งขันอย่างมากในการปราบปรามหลังจากที่การเสพกัญชาได้กลายเป็นแฟชั่นในหมู่นักศึกษา ฮิปปี้ และคนรุ่นใหม่ในทศวรรษ 1960 ประเทศต่างๆ ทั่วโลกถือว่ากัญชาเป็นยาเสพติดที่มีโทษอาญา ถึงแม้จะไม่ใช่ยาเสพติดที่ร้ายแรงเช่นโคเคนหรือเฮโรอีนก็ตาม
อย่างไรก็ดี นับตั้งแต่ทศวรรษ 1980 เป็นต้นมา กระแสความคิดในเรื่องการต่อต้านกัญชาในสหรัฐอเมริกาและประเทศตะวันตกอื่นๆ ได้พลิกผันเปลี่ยนแปลงไป งานวิจัยทางการแพทย์พบประโยชน์ของกัญชาซึ่งมีชื่อเรียกว่า ganja, cannabis, marijuana หรือ pot เนื่องจากมีสาร THC ซึ่งสามารถช่วยลดความเจ็บปวด หรือสร้างความผ่อนคลายให้แก่คนไข้ได้เป็นอย่างดีในราคาถูก
กัญชาเป็นไม้ล้มลุกมี 3 พันธุ์ คือ Cannabis sativa, Cannabis indica และ Cannabis ruderalis ทั้งหมดเป็นไม้พื้นเมืองของเอเชียกลางและเอเชียใต้ สามารถปลูกได้ดีในทวีปอเมริกา โดยเฉพาะในสหรัฐอเมริกาจะเห็นขึ้นอยู่ริมถนนในฤดูร้อนในบริเวณแถบรัฐตอนกลาง (midwest) ของประเทศ
สาเหตุที่ทำให้แรงต่อต้านการเสพกัญชาอ่อนลงเป็นลำดับก็เนื่องจากเหตุผลอย่างน้อย 4 ประการ กล่าวคือ
(1) การใช้ THC ในการแพทย์แพร่หลายมากขึ้นเพราะฤทธิ์ของยาและราคา
(2) ในยุคของการแสวงหาความสุขสมอย่างทันด่วน (instant gratification) ของชาวโลก กัญชาสนองตอบได้เป็นอย่างดี
(3) การยอมรับสถานะของกัญชาว่าไม่ต่างไปจากเหล้าและสุราซึ่งเสพกันอย่างกว้างขวางในสังคมสมัยใหม่ และ
(4) การตระหนักว่าสงครามสู้รบกับกัญชานั้นล้มเหลวโดยสิ้นเชิง ไม่ว่าจะเสียเงินทองไปมหาศาลเพียงใดก็ปราบกัญชาไม่หมด และยิ่งเห็นว่ากัญชานั้น “ไร้เดียงสา” เมื่อเปรียบเทียบกับยาเสพติดชนิดใหม่อื่นๆ ซึ่งมีผลกระทบต่อสังคมร้ายแรงกว่ามาก
พูดง่ายๆ ก็คือ เมื่อเอาชนะมันซึ่งมีอิทธิฤทธิ์ในการ “ทำลาย” น้อยกว่ายาเสพติดอื่นไม่ได้ ก็ควบคุมให้มันอยู่ในกรอบอย่างถูกกฎหมาย เพื่อหันเหสรรพกำลังและทรัพยากรไปปราบปรามยาเสพติดร้ายแรงชนิดอื่นๆ ได้อย่างเต็มมือและมีประสิทธิภาพขึ้น
ไม่ว่าโดยส่วนตัวเราจะเห็นด้วยกับวิธีคิดแบบนี้หรือไม่ก็ตาม คนจำนวนมากในสหรัฐอเมริกายอมรับกัญชามากขึ้น การสำรวจในปี 2012 พบว่าคนอเมริกันอายุ 18-29 ปี จำนวน 60% เห็นว่ากัญชาควรถูกกฎหมาย ส่วนในช่วงอายุ 30-64 ปี มีจำนวน 48% และอายุ 65 ปีขึ้นไปมีจำนวนร้อยละ 30
มีสองรัฐคือโคโลราโดและวอชิงตันในสหรัฐอเมริกาที่ประชาชนต้องการให้กัญชาเป็นสิ่งถูกต้องตามกฎหมายจากการลงคะแนนเสียงของประชาชนในปี 2012 และมี 20 รัฐที่อนุญาตให้ใช้กัญชาเพื่อประโยชน์ทางการแพทย์ได้ ถึงแม้ว่ากฎหมายระดับประเทศ (Federal Law) ยังคงห้ามอยู่ก็ตามที
โคโลราโดและวอชิงตันแข่งขันกันว่าใครจะเป็นแห่งแรกในโลกที่กัญชาถูกกฎหมาย ในที่สุด ในวันปีใหม่ที่ผ่านมา โคโลราโดก็เป็นผู้ชนะ ก่อนเปิดร้านในวันปีใหม่ 2014 ซึ่งเป็นวันประวัติศาสตร์ ผู้คนในรัฐโคโลราโดเองและที่เดินทางมาจากต่างรัฐนับพันๆ คน ฝ่าความหนาวยืนรอหน้าร้านเพื่อซื้อกัญชาอย่างถูกกฎหมายเป็นครั้งแรก
ทางการโคโลราโดมิได้ปล่อยกัญชาอย่างเสรี หากอยู่ในการกำกับดูแลควบคุมเหมือนเหล้า เพราะเห็นกันว่ามันช่วยการผ่อนคลายเหมือนกับการดื่มสุรา ถ้าผู้มีภูมิลำเนาอยู่ในรัฐและอายุเกิน 21 ปี ซื้อได้ไม่เกินคนละหนึ่งออนซ์ต่อครั้ง โดยใส่ในภาชนะที่มิดชิดป้องกันไม่ให้เด็กเข้าถึงได้ และห้ามเสพในที่สาธารณะ หากมาจากรัฐอื่นก็ซื้อได้คนละหนึ่งในสี่ออนซ์
คนปลูกเพื่อการค้าและร้านขายต้องได้รับใบอนุญาต โดยมีเจ้าหน้าที่ตรวจเป็นระยะๆ การทำให้กัญชาถูกกฎหมายในโคโลราโดนั้นเขาทำเป็นขั้นตอน กล่าวคือ ก่อนหน้านี้หนึ่งปีอนุญาตให้ประชาชนเสพได้เพื่อการหย่อนใจและผ่อนคลาย จะกินจะสูบได้เฉพาะในบ้าน โดยอนุญาตให้ปลูกได้คนละไม่เกิน 6 ต้นต่อบ้าน ผู้ซื้อกัญชาต้องมีใบรับรองจากแพทย์และมีบัตรแสดงว่าจำเป็นต้องใช้เพื่อการแพทย์
เมื่อกฎหมายเป็นอย่างนี้ ผู้เสพเพื่อการหย่อนใจจึงต้องไปซื้อต่อจากพวกมีบัตรในราคาแพงกว่าหนึ่งเท่าตัว (50-60 เหรียญต่อหนึ่งออนซ์ ไม่รู้ว่าที่บ้านเราเงินจำนวนนี้ซื้อได้มากกว่ากี่เท่า) ซึ่งผิดกฎหมาย ที่ตลกก็คือยอมให้เสพกันได้เพื่อหย่อนใจแต่ต้องไปหากัญชากันเอาเอง (ยกเว้นปลูกหลังบ้าน)
เมื่อวันนี้มาถึงซึ่งทุกอย่างถูกกฎหมาย ผู้เสพทั้งหลายจึงหายใจสะดวกว่าได้ทำถูกกฎหมายเสียที สามารถเดินเข้าไปในร้านเพื่อซื้ออย่างเปิดเผย ทั้งๆ ที่ผิดกฎหมายหากนำไปเสพข้ามรัฐ เหตุผลที่ทำให้คนโคโลราโดเสพและครอบครองกัญชาได้ไม่ผิดกฎหมายก็เพราะรัฐบาลกลางอนุญาตรัฐนี้เป็นการพิเศษชั่วคราว (เมื่อประชาชนผู้เป็นเจ้าของประเทศและเป็นคนใหญ่ที่สุดลงมติในระดับรัฐว่าต้องการให้ถูกกฎหมาย รัฐบาลกลางก็จำต้องยอม) อย่างไรก็ดี หากเป็นปัญหาและไม่มีการดูแลกันดีก็อาจถอนการอนุญาตได้
คนทั้งโลกกำลังจับตามองโคโลราโดว่า การแหวกแนวครั้งนี้จะช่วยลดหรือเพิ่มปัญหาให้สังคม คนจำนวนมากในโลกเห็นว่าแค่เหล้าและบุหรี่ก็เป็นสิ่งเสพติดถูกกฎหมายที่เป็นปัญหาอยู่มากๆ แล้วในโลก การเพิ่มอีกชนิดอย่างถูกกฎหมายรังแต่จะเพิ่มปัญหาให้สังคมมากขึ้น แต่เมื่อประชาชนต้องการก็จำต้องยอม ผู้ว่าการรัฐโคโลราโดซึ่งไม่เห็นด้วยก็ต้องหลบหลีกไม่ร่วมในงานฉลองการถูกกฎหมายของกัญชาใดๆ ทั้งสิ้น
เรื่องนี้เป็นหัวข้อแห่งการถกเถียงที่ประเทืองปัญญาเป็นอันมากว่า การยอมให้เสพกัญชาอย่างถูกต้องตามกฎหมายเพราะประชาชนต้องการนั้นถูกต้องหรือไม่
ตีพิมพ์ครั้งแรกใน “สกุลไทย”
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
กัญชาในอเมริกานี่ ถึงปล่อยให้จำหน่ายได้ แต่ยังไงก็มีการควบคุมการจำหน่ายและการเสพอยู่ดี
ผมนึกถึงปีที่แล้ว บ้านเราก็มีแนวคิดจะปลดกระท่อมออกจากบัญชียาเสพติด ไม่รู้ตอนนี้เป็นยังไงบ้าง ได้ปลดไปจริงๆ ไหม
Edited by อู๋ ฮานามิ, 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2557 - 15:10.
