ผมมีข้อสังเกตบางอย่างที่อยากฝากให้ช่วยกันคิดต่อด้วยครับ
*****************************
คำว่า "ปาณาติบาต" แปลเป็นไทยว่า "ฆ่า" ซึ่งมีความหมายไม่ดี (คือแค่ได้ยินก็ชวนให้คิดว่าผิดแล้ว)
ส่วนในภาษาบาลีแปลว่า "ทำให้หมดลมหายใจ" (taking breath) หรือ "ทำให้ชีวิตตกล่วงไป"
ผมขอเรียกง่ายๆ ว่า "ยุติชีวิต" ก็แล้วกัน
ปัญหาอยู่ตรงนี้ครับ
สมมติว่ามีหมาตัวหนึ่งป่วยเป็นโรคหัดระยะสุดท้าย
เชื้อจุลินทรีย์จำนวนมหาศาลรุมแทะทึ้งสมองของมันจนหมดสภาพแล้ว
มันเดินสะเปะสะปะ อาเจียนไป ฉี่ราดไป ชนข้าวของระเนระนาด ถ้ามัดไว้ก็จะดิ้น เพราะมันเจ็บปวดจากข้างใน
สัตวแพทย์บอกว่า ถ้ามัดไว้อย่างนั้นก็คงตะตายไปเอง แต่ไม่รู้เมื่อไหร่
คำว่า "ไม่รู้เมื่อไหร่" นี่แหละที่ทำให้เจ้าของคิดหนัก
ท้ายที่สุด เจ้าของก็ขอให้หมอให้ยาเพื่อให้มันหลับไป
ที่ขออย่างนั้นก็เพราะเขารักมัน ทนเห็นสภาพที่น่าเวทนาของมันไม่ได้
นี่คือวิธีสุดท้ายที่เขาพยายามปกป้องหมาที่เลี้ยงมันมาอย่างเพื่อนจนถึงที่สุด
ตรงนี้แหละครับที่ผมสงสัยว่า ความสงสารและความพยายามที่จะช่วย "ยุติความทรมานของมัน" เป็นปาณาติบาตหรือไม่?
บางครั้งก็คิดว่าพอจะเห็นคำตอบรางๆ แล้วว่า
"จะเป็นปาณาติบาตได้อย่างไร ในเมื่อเจ้าของหมารักมันมาก ไม่ได้มีเจตนาร้ายกับมันเลย"
แต่พอกลับไปคิดทบทวนอีกทีก็ไม่แน่ใจ
เพราะคำตอบที่คิดได้ในตอนแรกนั้นคิดโดยเอา "เจตนาของผู้กระทำ" เป็นตัวตั้ง
แต่ความไม่แน่ใจที่เกิดขึ้นในตอนหลังนั้นคิดจาก "ความรู้สึกของผู้ถูกกระทำ"
ผมหวังว่า วันหนึ่ง ถ้าเด็กในครรภ์หรือหมาตัวนั้นพูดได้ ปัญหาแบบนี้ก็คงจะยุติไปเสียที
เราชอบดูช่องทรูเอ็กซพลอร์1 มันจะเป็นช่องรวมสัตว์ สัตว์แพทย์ฝรั่งบางคนแบบคุณหมอ คริส บราวน์ (Bondi vet) น่ารักมากมาย
แต่บางตอน (ซึ่งไม่ใช่คุณหมอคริส) เป็นเรื่องม้าป่วย ปลาวาฬเกยตื้นอะไรเงี้ย..ฝรั่ง เขามีแนวคิดว่า มันจะทรมาน ต้องทำให้มันหลับไปซะ เราก็ยังสงสัยอยู่ในใจ พวกคุณวิชาการล้ำเลิศทำไมต้องไปคิดแทนสัตว์ด้วยฟระ? มันอาจไม่อยากตายก็ได้ สัตว์ที่คิดฆ่าตัวตายมีน้อยมากๆ เลยนะ ที่มันดิ้นรนคือ ต้องการเอาชีวิตรอดตะหาก
ผมก็เคยติดอยู่พักนึง
ดูแล้วมีความสุขไงไม่รู้...บอกไม่ถูกครับ